حدیثی از حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم :
الْعِبَادَةُ عَشَرَةُ أَجْزَاءٍ تِسْعَةُ أَجْزَاءٍ فِي طَلَبِ الْحَلَال
عبادت ده جز است که نه جز آن در کار و تلاش برای به دست آوردن روزی حلال است
مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل ج13، ص12
حدیثی از حضرت علی علیه السلام :
عَلَيْكُمْ بِالْجِدِّ وَ الِاجْتِهَادِ وَ التَّأَهُّبِ وَ الِاسْتِعْدَاد
بر شما باد به تلاش و سخت کوشی و مهیا شدن و آماده شدن
وسایل الشیعه ج 1 ، ص 92 ، ح217
حدیثی از امام حسن مجتبی علیه السلام :
اتَّقُوا اللَّهَ عِبَادَ اللَّهِ وَ جِدُّوا فِي الطَّلَبِ وَ تُجَاهَ الْهَرَبِ وَ بَادِرُوا الْعَمَلَ قَبْلَ مُقَطَّعَاتِ النَّقِمَاتِ وَ هَاذِمِ اللَّذَّات
ای بندگان خدا ! تقوا پیشه کرده و برای رسیدن به خواسته ها تلاش کنید و از کارهای ناروا بگریزید و قبل از آنکه ناگواری ها به شما روی آورند و نابود کننده لذات (مرگ) فرا رسد ، به کار (های نیک) مبادرت ورزید
تحف العقول ص 236 – بحارالانوار( ط - بیروت) ج 75 ، ص 109
رسول خدا (صلّی الله علیه و آله):
أعْلَمُ النّاسِ مَن جَمَعَ عِلْمَ النّاسِ إلی عِلْمِهِ.
داناترین مردم كسی است كه دانش ديگران را به دانش خود بيفزايد. نهج الفصاحه، ص 69 ، ح360
علی (ع) در پایان عهدنامه مالک اشتر چنین یادآوری کرده است :
و من از خدا می خواهم با رحمتی فراگیر که او راست و قدرت بزرگ او بر انجام هر گونه درخواست ، که من و تو را توفیق دهد در آنچه خشونودی او در آن بود ؛ از داشتن عذری آشکار در پیشگاه او و آفریدگانش و واگذاردن نام نیکو میان بندگانش و آثار نیکو میان بندگانش و آثار نیک در شهر ها و تمامی نعمت و فراوانی کرامت .
در برخوردهای اجتماعی که انسان‌ها فراز و نشیب‌های زیادی پیدا می‌کنند، به‌خصوص گره‌های عاطفی و احساسی یا اخلاقی و کاری و غیره، گاه ممکن است در تقابل قرار گیرند؛ در چنین وضعیتی اگر موضوع حفظ حرمت و احترام یکدیگر نباشد.
داشتن دوست خوب برای همه لازم است و هر چه هم آدم دوستان خوب بیشتری داشته باشد بهتر است. امـا راسـتش را بخواهید پیدا کردن دوست خوب کار سختی است و باید خیلی چیزها را بدانیم و انجام دهیم تا او را پیدا کنیم و سعی کنیم خودمان هم دوست خوبی برای او باشیم. راه‌های پیدا کردن دوست خوب زیاد است ولی من فقط پانزده راه را که به فکرم آمده است می‌نویسم.
۱) برای پیداکردن دوست خوب باید اول سعی کنیم خودمان آدم خوبی باشیم. به خاطر اینکه اگر آدم خوبی نباشیم دوست‌های خوب ما را برای دوستی قبول نمی‌کنند. همان‌طور که ما دنبال آدم‌های خوب برای دوستی‌کردن می‌گردیم باید این حق را به دیگران بدهیم که آنها هم دنبال دوست‌های خوب باشند. پس ما باید اول خودمان خوب باشیم بعد دنبال دوست‌های خوب بگردیم. اگر رفتارهای بد از ما دیده شود یعنی ما دوست‌های خوب زیادی را از دست داده‌ایم.
۲) برای پیداکردن دوست خوب باید به نظافت و تمیزی خود خیلی توجه کنیم. باید یادمان باشد که یکی از علامت‌های دوست خوب رعایت تمیزی و نظافت است. دوست‌های خوب همیشه به سر و وضع و لباس دوست‌های خودشان اهمیت می‌دهند. اگر لباس، کیف، کفش و بدن بچه‌ای پاکیزه نباشد باعث میشود بچه‌های خوب که این چیزها را رعایت می‌کنند از او دور شوند و با او دوستی نکنند.
۳) یکی از کارهایی که یک بچه را بچه خوب می‌کند و باعث میشود بچه‌های دیگر دوست داشته باشند که او دوستی آنها را قبول کند، این است که به حرف بزرگ‌ترهایش گوش می‌دهد و احترام آنها را نـگـه می‌دارد. یک بچه خوب نمی‌تواند به حرف بزرگ‌ترها گوش ندهد، پس ما هم اگر مـی‌خـواهـیـم دوست‌های خوبی داشته بـاشـیـم بـایـد بـه تـمام نصیحت‌ها و راهنمایی‌های پدر و مادر و بزرگ‌ترهای دیگر مانند معلم مهربانمان خوب گوش بدهیم.
۴) همیشه یادمان باشد که برای پیداکردن دوست خوب باید یک‌راست بـــه ســـراغ شـــاگـــردهــای زرنــگ و دانش‌آموزان درس‌خوان برویم. کسی که درسش را خوب نمی‌خواند و تکالیف مدرسه‌اش را به‌موقع انجام نمی‌دهد دوست ندارد که دوستش هم درس بـخـواند و دانش‌آموز زرنگی باشد. تنبلی او به دوستش هم اثر می‌گذارد و باعث میشود درسش را خوب نخواند. پس برای پیداکردن دوست خوب باید دور بچه‌هایی که خوب درس نمی‌خوانند خط کشید.
۵) برای پیداکردن دوست خوب می‌توانیم از پدر و مادر و بزرگ‌ترهای خانواده کمک بگیریم و از آنها بخواهیم که ما را در این مورد راهنمایی کنند. برای این کار بهتر است کارها و رفتارهای کسی را که می‌خواهیم بـرای دوسـتی انتخاب کنیم برای بزرگ‌ترهایمان بگوییم تا آنها بتوانند از روی کارها و اخلاق او به ما بگویند که آیا برای دوستی با ما مناسب هست یا نه.
۶) اگر کسی بیاید و پیش ما پشت سر دیگران بد بگوید و رازهای آنها را برای ما بگوید معلوم میشود که برای ما هم نمی‌تواند دوست خوبی باشد، چون حتماً یک روز هم راز ما را پیش دیگران خواهد برد.
۷) با آدم‌های سخن‌چین که دوست دارند با حرف بردن و حرف آوردن بین دو نفر که با هم قهر هستند دعوا پیش بیاید تا از همدیگر بیشتر بدشان بیاید و نتوانند باهم آشتی کنند، نباید دوست شد.
اهمیت نقش خانواده در فرایند تحول کودک امری قطعی است. یکی از مسئولیت های والدین کمک و آموزش به کودکان در جهت تشخیص و حل مشکلات گوناگونی است که به طور مداوم در زندگی روزمره با آن رو به رو می شود. این گونه آموزش ها می توانند در کاهش رفتارهای نامناسب کودکان و بهبود رفتارهای اجتماعی آن ها موثر واقع شوند. با توجه به اهمیت موضوع شناسایی مشکلات و اتخاذ راه حل برای آن از سوی کودکان در این مقاله به بررسی مهارت حل مسئله و راهکارهای پرورش آن در کودکان می پردازیم.
مواجهه با مشکل در زندگی امری طبیعی و اجتناب نا پذیر است و افراد در سراسر زندگی خود با مسائل و مشکلات مختلفی رو به رو می شوند، از این رو توانایی افراد در مواجهه با این گونه موقعیت ها به شیوه صحیح و کارآمد از اهمیت بالایی برخوردار است . پژوهش ها نشان داده اند افرادی که از مهارت های حل مسئله پایینی برخوردارند در برخورد با مشکلات با شکست مواجه شده و به محض رویارویی با موانع، ممکن است با بروز رفتارهای برانگیخته نسبت به آن واکنش نشان دهند، احساس ناکامی کنند، پرخاشگر شوند یا برای پرهیز از موقعیت مشکل ساز گوشه گیرشوند؛ فرایندی که می تواند بروز رفتارهای سازش نایافته را برای فرد در پی داشته باشد . از این رو توانایی حل مسئله از جمله اساسی ترین مهارت ها در رویارویی با این گونه مشکلات است.
کی از شرایط اساسی مطالعه ، تمرکز حواس است . معمولاً دانش آموزان ، والدین یا معلمین از عدم تمرکز حواس شاگردان شکوه می کنند و همین امر باعث ایجاد افت تحصیلی در بین دانش آموزان ایرانی شده است . پس بر آن شدیم تا مطالبی چند جهت رفع این مسئله ارائه دهیم :
تفکر خلاق مهارتی است که شخص با پرورش آن قدرت کشف راه‌حل‌های جدید برای حل مسائل را در همه جنبه‌های زندگی پیدا می‌کند.
بنابراین هیچ‌گاه تصور نکنید که مهارت تفکر خلاق، در اختیار عده‌ای از مردم قرار گرفته که خاص و استثنایی هستند وشما هیچ‌گاه نمی توانید به اندازه آنها خلاق باشید. از همین حالا به خودتان اجازه دهید که اطرافتان را بدون محدودیت ببینید تا خلاقیت درون‌تان شروع به موج زدن کند.
دیروز در درس ریاضی گفت استاد مهر و وفا را ضرب در صلح و صفا کن
مجموعه غم را بنه در یک پرانتز روی لبانت آکلاد خنده وا کن
یک نقطه فراز از نون محنت با نقطه بایه محبت آشنا کن
هر نامساوی را مساوی کردن اول. دلتای قلبت را بری از کینه ها کن
منزل مکن در زیر رادیکال دنیا یا خویش را با یک توان زآنجا رها کن
از نقطه ای بر روی مختصات ذهنت خطی برای مهربانی ها جدا کن
منها مکن ما را زخون بی دریغت بردار لطفت را خدایا سوی ما کن
همان‌طور که گفته شد مهارت‌های زندگی شامل ده مهارت است که شرحی از آنها ارائه میشود: ۱) مهارت خودآگاهی که توانایی شناخت نقاط ضعف و قوت هر فرد است. اگر فرد بتواند تصویری واقع بینانه از خود کسب کند و نیازها و تمایلاتش را به خوبی بشناسد، می‌تواند با حقوق فردی، اجتماعی و مسئولیت‌های فردی و اجتماعی‌اش آشنا شود.
۲) مهارت همدلی: همدلی به این معنی است که فرد در هر شرایطی، چه خوب و چه بد، بتواند دیگران و مشکلاتشان را درک کند. به این ترتیب روابط اجتماعی افراد با یکدیگر بهتر میشود.
۳)روابط بین فردی: این مهارت، مشارکت، اعتماد واقع بینانه و همکاری با دیگران را مشخص می‌کند و موجب میشود تا روابط دوستانه‌ای با دیگران ایجاد کند و دوستی‌های ناسالم را خاتمه دهد تا کسی از چنین روابطی آسیب نبیند.
۴) مهارت ارتباط موثر: با کسب این مهارت، افراد می‌آموزند برای درک بهتر دیگران، به شیوه‌ای درست به صحبت‌های آنها گوش دهند. همچین فرد بتواند نیازها و احساسات خودش را با دیگران در میان بگذارد تا هم نیازهای دیگران و هم نیازهای خودش برآورده شود.
۵) مهارت مقابله با فشار عصبی: زندگی در دنیای مدرن با فشارهای روحی و روانی بسیاری همراه است، اگر این فشارها بیش از حد به طول بینجامد، بر زندگی افراد تاثیر منفی می‌گذارد و زمینه ساز بروز مشکلات جدی میشود. با آموختن این مهارت افراد هیجان‌های مثبت و منفی را در خود و دیگران می‌شناسند و سعی می‌کنند این عوامل مشکلی برای آنها ایجاد نکند.
۶) مدیریت هیجان: هر انسانی در زندگی خود با هیجانات گوناگونی از جمله غم، خشم، ترس، خوشحالی، لذت و. مواجه است که همه این هیجانات بر زندگی او تاثیر می‌گذارد. شناخت و مهار این هیجانات، همان مدیریت هیجان است. برای کسب این مهارت فرد به طور کامل باید بتواند احساسات و هیجانات دیگران را نیز درک و به نوعی این هیجانات را مهار کند.
۷) مهارت حل مساله: زندگی سرشار از مسائل ساده و پیچیده است. با کسب این مهارت، بهتر می‌توانیم مشکلات و مسائلی را که هر روز در زندگی برایمان رخ می‌دهند، از سر راه برداریم.
۸) مهارت تصمیم‌گیری: برای برداشتن هر قدمی در زندگی باید تصمیم‌گیری کنیم، مسیر زندگی انسان را تصمیم‌گیری‌های او مشخص می‌کند. با آموختن این مهارت اهداف خود را واقع‌بینانه تعیین و از میان راه حل‌های موجود بهترین را انتخاب می‌کنیم و مسئولیت عواقب آن را نیز به عهده می‌گیریم.
۹) تفکر خلاق: تفکر یکی از مهم‌ترین مهارت‌های زندگی است. مهارت تفکر خلاق، همان قدرت کشف، نوآوری و خلق ایده‌ای جدید است تا در موارد گوناگون بتوانیم راهی جدید و موثر بیابیم. با آموختن تفکر خلاق، هنگام مواجهه با مشکلات و دشواری‌ها احساسات منفی را به احساسات مثبت تبدیل می‌کنیم. هنگامی که تفکر خلاق را می‌آموزیم دیگر مشکلات زندگی مزاحم ما نیستند بلکه هرکدام فرصتی هستند تا راه حل‌های جدید بیابیم و مشکلات را به گونه‌ای حل کنیم که کسی تاکنون این کار را نکرده باشد.
۱۰) مهارت تفکر نقادانه: موجب میشود هر چیزی را به سادگی قبول یا رد نکنیم و پیش ازآن، موضوع مورد نظر را به خوبی مورد بررسی قرار دهیم و پس از آن در مورد رد یا پذیرش آن تصمیم‌گیری کنیم. با آموختن تفکر نقادانه فریب دیگران را نمی‌خوریم، به عاقبت امور به خوبی فکر می‌کنیم، دقیق و درست تصمیم می‌گیریم و ارتباطات درستی برقرار می‌کنیم.
درباره این سایت